# ประวัติ
ตามตำนานภูกระดึง มีเรื่องเล่ามาแต่โบราณว่า มีผู้ได้ยินเสียงระฆังของพระอินทร์ที่อยู่บนเขานี้ ดังนั้นจึงให้ชื่อว่า ภูกระดึง หรือ ภูกะดึง เพราะคำว่า "ภู" หมายถึง ภูเขา และ "กระดึง" ซึ่งภาษาพื้นเมือง จังหวัดเลย มาจาก "กระดิ่ง" แปลว่า "ระฆังใหญ่" นอกจากนี้เมื่อขึ้นไปบนยอดเขาบางส่วนหากเดินหนักๆ หรือใช้ไม้กระทุ้งก็จะมีเสียงก้องคล้ายระฆัง ซึ่งเกิดจากโพรงข้างใต้ จึงได้รับขนานนามว่า "ภูกระดึง"
ประมาณปี พ.ศ. 2504 นายชำนาญ ยุวบูรณ์ อธิบดีกรมการปกครองสมัยนั้นกับคณะ ได้มาทัศนาจรบนภูกระดึง พิจารณาเห็นว่า หากมีเจ้าหน้าที่คอยให้บริการอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวตามสมควร ก็จะเป็นการดึงดูดประชาชนทั่วไปให้มาท่องเที่ยวมากยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นผลดีทางเศรษฐกิจแก่ประชาชนในท้องถิ่น จึงได้สั่งการให้จังหวัดเลยเสนอขอจัดตั้งกิ่งอำเภอภูกระดึงขึ้น ขณะนั้น นายกิติ ยธกำรี ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดเลย ได้รีบดำเนินการจัดตั้งกิ่งอำเภอภูกระดึง กระทรวงมหาดไทยจึงได้ประกาศตั้ง "กิ่งอำเภอภูกระดึง" เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2505 ประกอบด้วย ตำบลศรีฐาน ตำบลปวนพุ และตำบลผาขาว ซึ่งเดิมอยู่ในความปกครองของอำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย ต่อมาเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2506 จึงได้มีพระราชกฤษฎีกา ยกฐานะเป็นอำเภอภูกระดึงตั้งแต่บัดนั้น เป็นต้นมา[1]
วันที่ 9 มกราคม 2505 แยกพื้นที่ตำบลศรีฐาน ตำบลปวนพุ และตำบลผาขาว อำเภอวังสะพุง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอภูกระดึง ขึ้นกับอำเภอวังสะพุง[2]
วันที่ 17 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอภูกระดึง อำเภอวังสะพุง เป็น อำเภอภูกระดึง[3]
วันที่ 3 พฤศจิกายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลภูกระดึง ในท้องที่บางส่วนของตำบลศรีฐาน[4]
วันที่ 15 กันยายน 2513 ตั้งตำบลท่าช้างคล้อง แยกออกจากตำบลผาขาว[5]
วันที่ 17 สิงหาคม 2514 ตั้งตำบลผานกเค้า แยกออกจากตำบลศรีฐาน[6]
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2521 ตั้งตำบลโนนป่าซาง แยกออกจากตำบลท่าช้างคล้อง[7]
วันที่ 7 พฤศจิกายน 2521 ตั้งตำบลภูกระดึง แยกออกจากตำบลศรีฐาน[8]
วันที่ 31 กรกฎาคม 2522 ตั้งตำบลหนองหิน แยกออกจากตำบลปวนพุ[9]
วันที่ 28 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลโนนปอแดง แยกออกจากตำบลผาขาว[10]
วันที่ 24 ธันวาคม 2528 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองหิน ในท้องที่บางส่วนของตำบลหนองหิน[11]
วันที่ 7 มกราคม 2531 แยกพื้นที่ตำบลผาขาว ตำบลท่าช้างคล้อง ตำบลโนนปอแดง และตำบลโนนป่าซาง อำเภอภูกระดึง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอผาขาว ขึ้นกับอำเภอภูกระดึง[12]
วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลห้วยส้ม แยกออกจากตำบลผานกเค้า[13] ตั้งตำบลบ้านเพิ่ม แยกออกจากตำบลผาขาว[14]
วันที่ 13 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลตาดข่า แยกออกจากตำบลหนองหิน[15]
วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอผาขาว อำเภอภูกระดึง เป็น อำเภอผาขาว[16]
วันที่ 25 มิถุนายน 2540 แยกพื้นที่ตำบลหนองหิน ตำบลตาดข่า และตำบลปวนพุ อำเภอภูกระดึง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองหิน ขึ้นกับอำเภอภูกระดึง[17]
วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลภูกระดึง และสุขาภิบาลหนองหิน เป็นเทศบาลตำบลภูกระดึง และเทศบาลตำบลหนองหิน ตามลำดับ
วันที่ 24 สิงหาคม 2550 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองหิน อำเภอภูกระดึง เป็น อำเภอหนองหิน[18]
# ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอภูกระดึงตั้งอยู่ทางตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอภูหลวง อำเภอหนองหิน และอำเภอผาขาว
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอศรีบุญเรือง (จังหวัดหนองบัวลำภู)
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสีชมพู อำเภอชุมแพ อำเภอภูผาม่าน (จังหวัดขอนแก่น) และอำเภอน้ำหนาว (จังหวัดเพชรบูรณ์)
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอน้ำหนาว (จังหวัดเพชรบูรณ์)
# การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอภูกระดึงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 4 ตำบล 54 หมู่บ้าน ได้แก่
1. ศรีฐาน (Si Than) 16 หมู่บ้าน
2. ผานกเค้า (Pha Nok Khao) 14 หมู่บ้าน
3. ภูกระดึง (Phu Kradueng) 13 หมู่บ้าน
4. ห้วยส้ม (Huai Som) 11 หมู่บ้าน
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอภูกระดึงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่
1. เทศบาลตำบลภูกระดึง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลศรีฐาน ตำบลผานกเค้า และตำบลภูกระดึง
2. องค์การบริหารส่วนตำบลศรีฐาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีฐาน (นอกเขตเทศบาลตำบลภูกระดึง)
3. องค์การบริหารส่วนตำบลผานกเค้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผานกเค้า (นอกเขตเทศบาลตำบลภูกระดึง)
4. องค์การบริหารส่วนตำบลภูกระดึง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูกระดึง (นอกเขตเทศบาลตำบลภูกระดึง)
5. องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยส้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยส้มทั้งตำบล
คำขวัญ: ระฆังแห่งขุนเขา ผานกเค้าเป็นปราการ ตำนานแผ่นดินธรรม งานเลิศล้ำธรรมชาติ
พิกัดภูมิศาสตร์: 16°53′6″N 101°53′6″E
อักษรไทย อำเภอภูกระดึง
อักษรโรมัน Amphoe Phu Kradueng
จังหวัด เลย
พื้นที่ทั้งหมด 709.0 ตร.กม. (273.7 ตร.ไมล์)
ประชากร (2561) ทั้งหมด 34,660 คน
ความหนาแน่น 48.88 คน/ตร.กม. (126.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 42180
รหัสภูมิศาสตร์ 4210
ที่อยู่ : ที่ว่าการอำเภอภูกระดึง เลขที่ 119 หมู่ที่ 8 ตำบลภูกระดึง อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย 42180